Yaptırımlar Rusya ekonomisi için büyük tehdit

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından batının Rusya’ya yönelik başlattığı ekonomik yaptırımlar milyonlarca Rusya Federasyonu vatandaşının yaşamını derinden etkileyecek.

Rusya’yı vuran yaptırımlar esas olarak ülkeyi küresel finansal sistemden izole etmeyi ve Rus ekonomisinde derin bir durgunluk yaratmayı amaçlıyor. Batılı liderler, daha önce benzeri görülmemiş finansal önlemlerin Kremlin’in Ukrayna işgaline dönük düşüncesinde bir değişiklik meydana getireceğini umuyorlar.

Bu sırada Rusya Federasyonu vatandaşları ise yaptırımlardan derinden etkileniyor. Rus rublesinin değerinin sert düşmesi ve ekonominin sarsılması nedeniyle Rusya vatandaşlarının birikimleri tehlike altına giderken Rusya da konu ile ilgili önlem almaya çalışıyor.

Dün, Ruble’nin rekor dip seviyelere düşmesinin ardından Rusya Merkez Bankası yaptırımlara yanıt olarak faiz oranını iki katından fazla artırarak yüzde 20’ye çıkardı. Borsa ise büyük bir hisse satışı korkuları nedeniyle kapalı kalmaya devam ediyor.

KREDİLER TEHLİKEYE GİREBİLİR

Ancak faiz oranlarının artması ve döviz kurlarındaki şok artışlarla birlikte Ruble cinsinden birikimlerin erime tehlikesi yüzünden pek çok Rus’un ipotekli kredilerini ödemekte zorlanabileceği düşünülüyor.

Hafta sonu çok sayıda insanın bankalardan para çekmeye çalışması nedeniyle Rusya Merkez Bankası sükunet çağrısında bulunmuştu. Döviz satın almak, Ruslara bir hafta öncesine göre yüzde 50 daha pahalıya mâl oluyor. Ancak şuan döviz bulmak da kolay değil.

Bazı Rus bankalarına yönelik yaptırımlar, Rusların Visa, Mastercard, Apple Pay ve Google Pay gibi sistemlerden de dışlanmasına neden oluyor. Hatta bazı Rusların bu uygulamaları kullanamadığı için metro gişelerinden geçemediği ve metro kartı kullandığı görüldü.

ATM’LERDE UZUN KUYRUKLAR VAR

Ayrıca perşembe günü Rusya’nın Ukrayna’daki askeri harekatı başladığında Rusların dolar birikimlerini çekerek yastık altına almaya çalıştığı düşünülüyor. Sosyal medyadaki görüntüler, son günlerde ülke çapındaki ATM’lerde ve döviz bürolarında uzun kuyruklar oluştuğunu gösterdi.

İşgalden birkaç saat sonra ise dolar ve euro tükenmeye başladı. O zamandan beri, bu para birimlerinden bankamatiklerde oldukça sınırlı miktarda mevcut. Ayrıca kaç ruble çekilebileceği konusunda da sınır var.

BBC’nin haberine göre insanlar Perm, Kostroma, Belgorod ve diğer şehirlerde de dolar veya euro almak için uzun uğraşlar veriyor.

Bankalar ise nakit sıkıntısı olduğunu reddediyor. Kremlin ise Rusya’nın bu son yaptırımları beklediğini ve bunlara hazır olduğunu belirtti. Ancak pandemi sırasında olduğu gibi işletmelere yardım yapılıp yapılmayacağı belirsiz.

BBC’nin aktardığına göre Moskova’daki gıda mağazalarında da kuyruklar oluştuğu belirtildi. Bu kuyruklar olası fiyat artışları ve ticaret kısıtlamaları nedeniyle gerçekleşecek arz sıkıntıları ile bağlantılı.

İŞSİZLİK ARTABİLİR

Tüm bunların yanında ekonomideki durgunluğun ardından birçok Rus’un işini kaybedebileceği de belirtiliyor.

Rusya’da son ciddi döviz krizi 2014 yılında Kırım’ın ilhakı döneminde olmuştu. Şuan 100 seviyelerinde olan Dolar/Ruble kuru, o dönemde 35 seviyelerindeydi.

2022’nin başında dolar/ruble kuru yaklaşık 75, euro/ruble kuru ise 80 seviyesindeydi. Dün Dolar/Ruble kuru 113 ile tarihi yüksek seviyesini görürken Merkez Bankası’nın şok faiz artışının ardından Dolar/Ruble 100 seviyesinin altına geriledi.